Aby badanie statystyczne można było uznać za przeprowadzone właściwie musi ono spełniać określone kryteria, mianowicie obejmować zbiorowość statystyczną (populację), musi określać prawidłowości jakie tę zbiorowość charakteryzują, przy czym prawidłowości te powinny dotyczyć zmiennych cech statystycznych. Aby tego dokonać należy wybrać właściwą metodę badania, a decyzji o tym dokonuje się na podstawie rodzaju badania, typu populacji, na której badanie będzie przeprowadzone, cech szczególnych badania czy wreszcie środków, jakimi dysponuje badający.

Istnieje kilka podziałów metod statystycznych, dokonanych według różnych kryteriów. Poniżej znajduje się najprostszy podział metod ze względu na liczbę jednostek objętych badaniem.

1. Badanie pełne – polega na zgromadzeniu danych o badanych cechach od wszystkich jednostek wchodzących w skład danej populacji, czyli zbiorowości statystycznej. Badanie takie może być wykonane poprzez :

- Spis statystyczny, czyli zbieranie informacji przez specjalnie do tego przygotowane osoby, zwane rachmistrzami spisowymi, utrwalanych następnie na formularzach spisowych stworzonych na potrzeby konkretnego badania.

- Rejestrację statystyczną, czyli gromadzenie informacji o zdarzeniach w odpowiednich rejestrach. W przeciwieństwie do spisu statystycznego, w tym badaniu brak jest obserwacji statystycznej. Dane będące przedmiotem rejestracji zgłaszane są w punktach rejestracyjnych.

- Sprawozdawczość statystyczną, czyli przekazywanie prze jednostki sprawozdawcze określonych danych liczbowych i opisowych, mających postać sprawozdań.

2. Badanie częściowe – dane na temat cech statystycznych są zbierane od wybranych z całej populacji jednostek, tworzących zbiorowość próbną (próbę), a otrzymane wyniki uogólnia się na całą populację. Badania te mogą przybrać postać:

- Badania reprezentacyjnego, dokonywanego na wybranej próbie statystycznej, a dobór jednostek do próby powinien odbyć się w taki sposób, by odzwierciedlała obraz całej populacji, czyli być dla niej grupą reprezentatywną.

- Badania monograficznego, w którym obserwacji statystycznej poddaje się niewielką ilość jednostek statystycznych.

- Badania ankietowego, w którym instytucja organizująca badanie zwraca się do określonej grupy jednostek, zapraszając je do dobrowolnego wzięcia udziału w badaniu.